ΟΙΚΙΑ ΧΑΤΖΗΜΗΣΕΦ

Χτίστηκε μεταξύ 1890-1896, για τον Βούλγαρο έμπορο Θεόδωρο Χατζημήσεφ, αδελφό του Ιωσήφ Χατζημήσεφ. Το 1921, μεταφέρεται εκεί το Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων και το κτίριο από το 1928 ανήκει στο Δημόσιο. Το 1934 περνάει στην ιδιοκτησία του Σχολικού Ταμείου του Γυμνασίου και το 1960 το Γυμνάσιο επεκτείνεται και στο διπλανό κτίριο, του Ιωσήφ Χατζημήσεφ. Το 1978, μετά τον σεισμό της Θεσσαλονίκης, κρίνεται ακατάλληλο και εγκαταλείπεται για τουλάχιστον 20 χρόνια. Το 1997, με την ευκαιρία της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας αποκαθίσταται και επαναλειτουργεί. Βρίσκεται στην οδό Βασ. Γεωργίου 2.

Το Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων είναι το παλαιότερο γυμνάσιο της πόλης αφού ιδρύθηκε το 1760 ως το “Ελληνικόν Γυμνάσιον” της Θεσσαλονίκης. Το συγκεκριμένο κτίριο όμως κρύβει και μια συγκλονιστική ιστορία. Στις 8 Απριλίου 1943, 149 Εβραίοι μαθητές του Γυμνασίου  μεταφέρθηκαν  με τις οικογένειές τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί. Από τους 149, 4 κατάφεραν να σωθούν παραμένοντας κρυμμένοι στην Θεσσαλονίκη και μόλις 2 επέστρεψαν από τα στρατόπεδα… Πρόσφατα, τοποθετήθηκαν έξω από το Γυμνάσιο οι λεγόμενες Stolperstein, μπρούτζινες πλάκες που αναγράφουν τα ονόματα των δολοφονηθέντων μαθητών. Οι Stolperstein, τοποθετούνται σε σημεία μνήμης της κτηνωδίας των Ναζί σε ολόκληρη την Ευρώπη και έχουν σχεδιαστεί από τον Γερμανό καλλιτέχνη Gunter Demnig. Ο άνθρωπος ωστόσο που κίνησε την διαδικασία για την τοποθέτηση των πλακών στο Α΄ Γυμνάσιο ονομάζεται Απόστολος Δερεκλής και είναι και ο ίδιος απόφοιτος του Γυμνασίου.

Επίσης, μπροστά στο Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων, δολοφονήθηκε τον Μάρτιο του 1913, ο βασιλιάς Γεώργιος ο Α΄. Ο βασιλιάς διέμενε την εποχή εκείνη, στην έπαυλη Χατζηλαζάρου (δεν υπάρχει πλέον,στην οδό Κριεζώτου)  και καθημερινά έκανε την βόλτα του πεζός.

ΒΙΛΑ ΜΟΔΙΑΝΟ

Το 1899 ο Γιόσεφ Ισαάκ Μοδιάνο, μέλος μιας από τις σημαντικότερες οικογένειες Εβραίων της Θεσσαλονίκης, αγόρασε στην τοποθεσία Τζανλίκ την έκταση όπου σήμερα βρίσκεται το οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Βασιλίσσης Όλγας – Αγίας Τριάδος – Σπάρτης – Παρασκευοπούλου, όπου έχτισε μεταξουργείο και μια διώροφη έπαυλη, σημερινό κτίριο του Α’ Γυμνασίου, Βίλα Γιόσεφ Μοδιάνο.

Μετά το θάνατό του το ακίνητο περιήλθε στην οικογένειά του. Τα ίχνη της κληρονομικής ιδιοκτησίας χάνονται εξαιτίας των διωγμών των Εβραίων από τους Ναζί. Μεταπολεμικά (1946-1958) το ακίνητο δεσμεύτηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Αρχικά παραχωρήθηκε για στέγαση οικογενειών και μεμονωμένων ατόμων. Από το 1960 με παραχώρηση του υπουργείου Παιδείας και Εθνικών Θρησκευμάτων χαρακτηρίστηκε ως παράρτημα του Α΄ Γυμνασίου Αρρένων, που στεγάζονταν στο όμορο κτίσμα (Βίλα Χατζημήσεφ) μέχρι το σεισμό του 1978, οπότε και εκκενώθηκε λόγω ακαταλληλότητας. Μετά την αποκατάστασή του, από τη σχολική χρονιά 2016-17 στεγάζει και πάλι αίθουσες διδασκαλίας καθώς και τα γραφεία του 1ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης.

• 

• 

Πηγές : Χατζημησέφ & Μοδιάνο

Δείτε εδώ την παλιά ιστοσελίδα με ιστορικά στοιχεία για το σχολείο μας!